Boğaz ağrısı, boğazda ağrı, kaşıntı, yanma veya tahriş hissi ile kendini gösteren yaygın bir sağlık sorunudur. Genellikle enfeksiyonlardan veya çevresel faktörlerden kaynaklanır.
Boğaz Ağrısının Nedenleri
Enfeksiyonlar:
- Viral enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, COVID-19, mononükleoz.
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Streptokok boğaz enfeksiyonu (beta mikrobu), difteri.
- Fungal enfeksiyonlar: Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlarda kandida enfeksiyonları.
Alerjiler:
- Polen, toz, hayvan tüyü veya diğer alerjenlere maruz kalma boğazda tahrişe neden olabilir.
Tahriş edici maddeler:
- Sigara dumanı, kimyasal buharlar, asit reflü (mide asidinin yemek borusuna kaçması), kuru hava.
Travma:
- Sert yiyeceklerin tüketilmesi, bağırma veya aşırı konuşma nedeniyle ses tellerinin zorlanması.
Diğer nedenler:
- Tonsillit (bademcik iltihabı): Bademciklerin iltihaplanması.
- Farenjit: Boğazın arka kısmının iltihaplanması.
- Larenjit: Ses tellerinin iltihaplanması.
- Tümörler: Nadiren, boğazdaki kitleler ağrıya neden olabilir.
Teşhisi
Boğaz ağrısının nedenini belirlemek için bir doktora başvurulmalıdır. Doktor aşağıdaki yöntemleri kullanabilir:
- Fizik muayene: Boğazın görünümü, bademcikler ve lenf bezleri incelenir.
- Boğaz kültürü: Streptokok veya diğer bakteri enfeksiyonlarını tespit etmek için alınan örnek incelenir.
- Kan testleri: Mononükleoz veya diğer sistemik hastalıkların tespiti için yapılabilir.
- Görüntüleme: Uzun süreli ve açıklanamayan boğaz ağrılarında, tümör şüphesi varsa röntgen veya MR istenebilir.
Tedavisi
Viral enfeksiyonlarda:
- Tedavi genellikle semptomatiktir (destekleyici bakım).
- Dinlenme, bol sıvı tüketimi, tuzlu su ile gargara ve ağrı kesici ilaçlar (parasetamol veya ibuprofen) önerilir.
Bakteriyel enfeksiyonlarda:
- Doktor antibiyotik reçete edebilir (örneğin, streptokok enfeksiyonu için penisilin veya amoksisilin).
Alerjiye bağlı durumlarda:
- Alerji ilaçları (antihistaminikler).
- Alerjenlerden kaçınma.
Tahrişe bağlı durumlarda:
- Tahriş edici maddelerden uzak durma.
- Reflü varsa, mide asidini azaltıcı ilaçlar (antiasitler veya proton pompası inhibitörleri).
Diğer durumlarda:
- Tonsillit için bademcik ameliyatı gerekebilir (tekrarlayan enfeksiyonlarda).
- Tümör gibi ciddi durumlar için cerrahi veya onkolojik tedavi.
Evde Alınabilecek Önlemler
- Tuzlu su ile gargara: Boğazdaki tahrişi ve mikropları azaltır.
- Sıcak bitki çayları: Bal ve limon ilavesiyle rahatlatıcı etkisi artar.
- Nemli ortam: Kuru havayı önlemek için nemlendirici kullanın.
- Dinlenme: Vücudun iyileşmesi için önemlidir.
- Aşırı sıcak/soğuk yiyecek ve içeceklerden kaçınma.